Enkele jaren geleden zocht de Oost-Vlaamse gemeente Kaprijke een nieuwe publiekstrekker. De dienst toerisme ging samen met de Kaprijkenaars op zoek naar een concrete invulling van die “toeristische leemte”. En die werd gevonden, met hulp van Reizen naar Morgen.
“Initieel konden de inwoners van Kaprijke ideeën insturen, maar dat gaf niet meteen het gewenste resultaat”, zegt Jasja. “Een andere aanpak was nodig, en die vonden we bij Toerisme Meetjesland. Daar kregen we de hulp van Erik Hennes en Micheline De Kreijger, die voorstelden om een participatietraject op te starten.”
Het traject verliep in enkele rondes, telkens met deelname van de Kaprijkenaars. Zij kregen daar opnieuw de kans om hun ideeën te delen. Ditmaal zouden ze wel moeten overleggen en samenwerken, om uiteindelijk tot drie concrete voorstellen te komen. De uiteindelijke voorstellen waren: erfgoed in de Lembeekse dorpskern, wandelplezier in de Lembeekse Bossen en de langste wilgentunnel van Vlaanderen bouwen. Die mochten ze verder uitwerken en vervolgens presenteren aan de rest van de inwoners van Kaprijke. Zij konden stemmen op hun favoriet. “Daaruit kwam als nieuwe toeristische trekpleister dan de ‘langste wilgentunnel van Vlaanderen’ voort.”
Het idee van een wilgentunnel kwam van twee vriendinnen, Stephanie Standaert en Céline Billiet uit Lembeke. De wilgentunnel van 100 meter lang en 2,5 meter hoog zorgt voor een leuke én Instagramwaardige verbinding tussen Lembeke en Kaprijke, waar men door kan wandelen en fietsen. De constructie bestaat uit een houten skelet dat overgroeid is met wilgentakken.
Eigenaarschap
Het was zeker geen evidente oefening om tot deze invulling te komen, zegt Jasja. “We spoorden de mensen aan om out of the box te denken, maar wel binnen een realistisch kader. En binnen budget. Zelf hadden we niet veel ervaring met participatietrajecten. We zijn Micheline dan ook dankbaar voor de begeleiding, het modereren en het uitwerken van de appreciative inquiry-methodiek.”
Behalve een geweldige nieuwe trekpleister, bracht het project Kaprijke nog iets anders op: een gevoel van trotsheid. “Je merkt dat de mensen die eraan deelnamen een vorm van eigenaarschap ervaren: ‘daar hebben wij aan meegewerkt, dat idee komt echt van ons’. Zelfs de mensen wiens idee uiteindelijk niet werd gekozen, zijn blij dat ze hebben bijgedragen aan het project dat wel had gewonnen.”
Dat Kaprijke sterk leunde op haar inwoners om een duurzame toeristische attractie te creëren, is duidelijk. Maar wat met de andere stakeholders? “Het is niet evident om veel aanbieders te vinden die wilgentunnels kunnen aanleggen. Daarvoor moesten we over de grenzen heen kijken op zoek naar bedrijven die er meer ervaring mee hebben. We zijn wel vertrokken bij ons eigen Natuurpunt. Zij hebben ons in contact gebracht met allerlei soorten bedrijven en andere gemeentes die al een wilgentunnel hadden. Zo hebben we ons netwerk uitgebreid.”
Breed draagvlak
Bij deze langste wilgentunnel stopt het natuurlijk niet voor Kaprijke. Op de ervaringsdag in het Meetjesland deed Jasja nog heel wat inspiratie op voor de toekomst van haar gemeente. “Waar ik vaak mee worstel, is de match proberen maken tussen wat zowel bewoners als bezoekers aantrekt. Tijdens de ervaringsdag merkte ik gelukkig wel dat het in veel gevallen echt lukt. Wat ook inspireerde, was de mix van mensen. Lang niet alle aanwezigen waren leden van een gemeentebestuur of kwamen uit de toeristische sector. Zo waren er bijvoorbeeld ook organisatoren van een kunstenfestival van net over de grens. De visie van Reizen naar Morgen wordt dus breed gedragen.”
Wat Jasja vooral onthoudt, is dat samenwerking de sleutel is tot een duurzaam en toekomstbestendig toerisme. Dat is naar elkaar luisteren, overleggen, en zodoende voor de nodige inspiratie zorgen om verder te geraken. “Ja, dat neemt veel tijd in beslag, maar ik ben ervan overtuigd dat de resultaten die je daarvan krijgt, véél positiever en impactvoller zullen zijn.”