TPA (Toerisme Provincie Antwerpen) was met de regio Kempen een van de pioniers die bij de Reizen naar Morgen-proeftuinen betrokken was. Diverse spelers (ondernemers, bewoners, organisaties en overheden) werden samengebracht rond verschillende thema’s. Ze gingen op zoek naar de meerwaarde en de kracht van een netwerk dat gericht is op concrete realisaties. Maar de proeftuinen waren vooral een middel om het toeristisch beleid van de toekomst verder vorm te geven. Het resultaat: een nieuw strategisch plan 2020-2025 voor toerisme in de Kempen, doorweven met de principes van Reizen naar Morgen. Regiowerker Wendy Carnier vertelt er alles over.
Bouwen aan evenwicht en balans
Wendy Carnier staat als regiowerker Kempen letterlijk en figuurlijk met haar voeten in de regio. Ze steekt haar voelsprieten uit om vragen en noden op te sporen. Reizen naar Morgen betekent voor haar het continu bouwen aan evenwicht en balans. Aanvankelijk draaide het vooral om kennisdeling en werden we in workshops uitgedaagd om aan de slag te gaan met verschillende denkmodellen. Soms leek het vaag of wollig, maar dat veranderde toen we het model van de impactvolle reiservaring van Toerisme Vlaanderen gingen gebruiken. Dat wil zeggen dat er een evenwichtig samenspel moet zijn van drie elementen: de plek, de ontmoetingen en de belevingen. Aan de hand daarvan gaan we de komende jaren inzetten op het versterken van het Kempengevoel, de fiere Kempenaar, het DNA, de uniciteit en tegelijk de verbondenheid van en met de Kempen”, zo vertelt Wendy.
Het Kempengevoel als leidraad voor de impactvolle reiservaring
“Een beleving die haaks staat op de identiteit van een plek, zoals een lawaaierige lasershooting of paintballactiviteit in een ongerept natuurgebied, zoiets is niet de impactvolle reiservaring die we voor ogen hebben. Gastvrije Kempense initiatiefnemers die op dezelfde plek een yogasessie of wandeling organiseren die je als bezoeker volledig tot rust brengt, die zorgen wel voor een impactvolle ervaring”, aldus Wendy Carnier. Kempen gaf het ‘Kempengevoel’ een prominente plek in hun strategisch plan. Ook al is de Kempenaar van oudsher eerder bescheiden, hij is best trots én er heerst een groot samenhorigheidsgevoel. Toerisme is dé manier om dat beter naar buiten te brengen. Het komt zowel de beleving van de bezoeker als het welbevinden van de bewoner ten goede.
Van ‘Kempenkeuzes’ tot ‘Strategische Hefboomprojecten’
In het strategisch plan 2020-2025 wordt bepaald welk type plekken, activiteiten en ontmoetingen een impactvolle vakantiebeleving in de Kempen mee bepalen. Op basis van die ‘KempenKeuzes’ definieerde regioteam Kempen tien strategische hefboomprojecten voor de verdere toeristische ontwikkeling van de regio. Die kunnen bezoekersmagneten worden en toeristen het kernverhaal van de Kempen laten ervaren. Voor de realisatie ervan wordt een wisselwerking gezocht tussen inspanningen van het eigen Team Kempen en andere partners. Want in tegenstelling tot de kunststeden ligt het eigenaarschap in de Kempen zowel bij de provincie als bij de partners en de 46 steden en gemeenten die samen de regio maken tot wat ze is.
Coaching en samenwerking
Wendy: “We vinden het bij TPA, regioteam Kempen, belangrijk om elk initiatief − hoe klein ook − kansen en ruimte te geven. Dit stimuleren we door de mogelijkheid te bieden om subsidiedossiers in te dienen. Het is niet de bedoeling dat men onmiddellijk een volledig uitgewerkt project voorstelt, waarna al dan niet financiële middelen worden toegekend. We willen de betrokkenen de kans geven om een waardevol idee te pitchen via een projectideefiche. Sluit het idee aan bij ons strategisch plan, dan is dit het startpunt van een traject met verschillende contactmomenten en een feedbackrapport van de begeleidende regiowerker Kempen als eindresultaat. Met dit feedbackrapport kan de indiener aan de slag om het uiteindelijke subsidiedossier op te maken en in te dienen. We trachten hiermee de aanvrager een gericht advies te geven zodat het idee aansluit bij ons strategisch plan. Dit creëert een win-win: de indiener verhoogt – door rekening te houden met het advies – de mogelijkheid om een subsidie toegekend te krijgen en wij zien projecten opduiken die beter aansluiten bij onze strategie. Zo kan het project uitgewerkt worden op een manier die meerwaarde creëert voor de bezoekers, de bewoners, de ondernemers én de plek.”
Een geslaagd voorbeeld van samenwerking: ‘De verborgen stadstuin in Turnhout’
Wendy: “De eigenares van Café Chaos in Turnhout heeft een groot hart voor de stad. Achter haar café lag een braakliggend terrein waarvan ze een tuin voor iedereen wilde maken. Ze diende bij ons een subsidiedossier in om de werken te realiseren. We verfijnden samen verder het idee en het resultaat mag er zijn: een vrij toegankelijke tuin voor iedereen, een groen rustpunt midden in de stad met typisch Kempense beplanting en dieren. En ook sociale tewerkstelling voor bijvoorbeeld het onderhoud. Een plek waar je workshops kan volgen of gewoon kan genieten zonder een verplichte caféconsumptie. Dit is een mooi voorbeeld van hoe het initiatief van de onderneemster via een open samenwerking een project werd dat zowel voor bezoekers, bewoners als de onderneemster zelf een meerwaarde biedt.”
Identiteit en evenwicht: het nieuwe onthaal- en ontsluitingsplan van de Abdij van Tongerlo
Een plek heeft vaak verschillende eigenaars, gebruikers en belanghebbenden. De Abdij van Tongerlo is zo’n plek. Daarom wordt er aan een nieuw onthaal- en ontsluitingsplan gewerkt. Dat draait rond het creëren van een evenwicht tussen de (inwonende) religieuze gemeenschap, de bewoners van het dorp die er regelmatig voorbijkomen, de bedrijven die er gevestigd zijn én de bezoekers die de toeristische- of erfgoedwaarde willen beleven. De identiteit van de plek heeft voor elk van hen een andere betekenis, wordt op een andere manier beleefd en moet dus ook op verschillende manieren worden ingevuld.
De economische return: van einddoel naar logisch gevolg
“Sinds we met Reizen naar Morgen aan de slag zijn gegaan, zien we niet enkel een shift in onze eigen benadering. Ook onze toeristische partners en de politiek zijn gevolgd. Voorheen leek economische groei het hoofddoel van toerisme, vandaag zien we de positieve financiële return eerder als een logisch gevolg. Het beleid zet nu in op een evenwichtig toerisme waar zowel bewoners, ondernemers als bezoekers de vruchten van plukken.”
9 ontwerpprincipes om zelf mee aan de slag te gaan in navolging van TPA, regioteam Kempen.
- Vertrek vanuit de beleving van de klant en zijn customer journey. Heb aandacht voor basiskwaliteit, emotie en betekenis.
- Koppel zoveel mogelijk sterke merken aan het project.
- Probeer ‘integrale coprojecten’ te genereren. Betrek een of meerdere partners structureel zodat er toegevoegde waarde wordt gecreëerd. Werk over grenzen van sectoren en beleidsdomeinen heen.
- Vertel een sterk verhaal over het DNA van de plek. Zoek waar en hoe het verhaal versterkt, verduidelijkt en uitgedrukt kan worden.
- Wees duurzaam door win-winsituaties te creëren. Draag bij aan een florerende toeristische bestemming waarin toerisme een meerwaarde betekent voor vakantiegangers, vakantiemakers en voor de regio en haar bewoners.
- Speel de troefkaart van de plek uit. Voorbeeld van De Kempen: puur, authentiek, echt.
- Zorg voor beleving die bij de plek past en er niet haaks op staat, liever authentiek dan spectaculair.
- Focus op de horeca.
- Denk regionaal. Wat goed is voor één gemeente, is ook goed voor een andere. Schaal projecten op zodat ze een bovenlokale uitstraling hebben.
Wendy Carnier is niet langer werkzaam als regiowerker Kempen bij Toerisme Provincie Antwerpen. Wil je graag meer informatie over het strategisch plan 2020-2025 voor toerisme in de Kempen, neem dan contact op met Shari Van Elsen.
