Een toekomstbestendig toerisme heeft duurzaamheid als een van haar kernwaarden. Met een regeneratieve aanpak geeft Westtoer, het autonoom provinciebedrijf voor toerisme en recreatie in West-Vlaanderen, een concrete invulling aan dat perspectief. En dat is gericht op de positieve kracht van toerisme.
Regeneratief toerisme slaat algemeen gesproken op een vorm van toerisme dat de bestemming beter achterlaat dan voorheen. “Het gaat uit van een positieve kracht, toerisme als hefboom om van een plek een florerende bestemming te maken”, zegt Evy Van Schoorisse, manager duurzaam toerisme bij Westtoer. “Maar je moet tegelijkertijd wel zoveel mogelijk negatieve effecten wegwerken. Want als we spreken over een ecologische duurzaamheid – CO2-uitstoot, afval, energie, biodiversiteit… – dan moet ook daarop gewerkt worden. Je kan maar positief zijn wanneer het negatieve merkbaar verlaagd of verdwenen is.”
Aansporen en begeleiden van duurzame keuzes
De toeristische sector groeit al ettelijke jaren, zowel in Vlaanderen als daarbuiten. Dat heeft gevolgen voor het milieu en de omgeving. Denk maar aan het grote waterverbruik in periodes van droogte of grotere hoeveelheden afval. “Wij willen de komende jaren hard inzetten op dat ecologische en de voetafdruk van onze sector aanzienlijk naar beneden brengen. Op dit vlak is de nood hoog om op grote schaal voor verandering te zorgen. En er is nog een inhaalbeweging te maken in de toeristische sector.”
Westtoer wil ondernemers ondersteunen op het vlak van ecologische duurzaamheid en het vormgeven van hun eigen duurzame verhaal. Zo werden er al ondernemers begeleid wat betreft energie en was er een Waterdag, waar praktische oplossingen werden aangereikt. “Een noodzaak, want soms is het nog moeilijk om door de bomen het bos te zien. Het is een work in progress, maar een dat we zeker niet uit de weg willen gaan.”
Via communicatie en promotie tracht Westtoer om ook bezoekers duurzamere keuzes te laten maken. Zo wordt er al jarenlang sterk ingezet op het lokale West-Vlaamse verhaal. “Dat laatste zit er al goed ingebakken”, meent Evy. “Aan de Kust werken we er bijvoorbeeld aan om Noordzeevis op de menukaarten te zien. Zo hebben we onder meer chefs opgeleid om ermee aan de slag te gaan en het te serveren als vis van de dag.”
Het grote plaatje vormt het DNA
Een ander voorbeeld is het verhaal van de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek. Voor dit herdenkingstoerisme moet erop worden toegezien dat het respectvol gebeurt en bijvoorbeeld niet te commercieel wordt. Ook moet het verschillende standpunten omvatten. “Dit moet respectvol toerisme blijven, volgens een code of conduct die je zelf uitdraagt en aan iedereen meegeeft. Dat is nadenken over het DNA van een plek”, vat Evy samen. Een ander concreet voorbeeld in de Westhoek is het project Landscapes, dat loopt in 2023 en 2024. Hier ligt de nadruk op het herdenkingslandschap. “Je kan vertellen over het landschap van vroeger, gekoppeld aan WOI, maar je kan het ook beter maken. Zo wil Westtoer bijvoorbeeld duizenden bloembollen planten om het landschap beter te maken én te zorgen voor meer biodiversiteit. Of de mensen letterlijk even doen stilstaan bij het landschap door rustbanken te plaatsen met quotes. Wat helemaal past binnen de visie van Reizen naar Morgen.”
Die visie ondersteunen ze bij Westtoer volledig en nemen ze mee in hun beleidsplannen, om ervoor te zorgen dat het volledige plaatje klopt. “Dat moeten we samen met anderen doen, want iedereen staat voor dezelfde uitdaging. Het is inspirerend om ook andere verhalen te horen over de positieve effecten van toerisme, die je dan kan meenemen.” Alleen rest de vraag: hoe zet je ideeën om in de praktijk? Evy zoekt heil in best practices en het overdragen van kennis. “Het is belangrijk om inspiratie en tools aangereikt te krijgen. Want het is niet evident om zowel goed te doen voor bewoners, bezoekers, ondernemers en de plek zelf. Wat doe je als je nog maar weinig ervaring hebt met iets? Hoe ver kan je gaan? Wat hoort er op de checklist? Dat is nu nog een zoektocht, maar als we kennis kunnen samenbundelen en structuren en dit Vlaanderenbreed uitrollen, dan zou dat fantastisch zijn.”
Evy Van Schoorisse is met Westtoer lid van de Kerngroep Reizen naar Morgen. Hier lees je meer over dit engagement.
