“Als we het huidig industriële landbouwsysteem niet gaan herzien en gaan handelen tegen bodemverarming, blijft de mensheid slechts 60 jaar oogsten over voordat de aarde uitgeput wordt”. Met dit alarmerende bericht van de Verenigde Naties was de kiem van de Soilmates-beweging gezaaid. Je kan ze best omschrijven als plekhouders van de levende aarde, in de letterlijke zin van het woord.
Levende aarde
Vijfennegentig procent van ons voedsel komt uit de aarde. Het groeit in een vruchtbare toplaag dankzij het vitale ecosystem dat ondergronds actief is. De aarde is geen dode materie maar een levend web dat bestaat uit meer dan 50.000 soorten micro-organismen. Het produceren van drie centimeter vruchtbare grond duurt ongeveer … 1000 jaar.
Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat enkel een regeneratieve landbouw – in tegenstelling tot industriële landbouw – in staat is de akkers te voeden en dus uitputting, erosie en woestijnvorming van de bovengrond te voorkomen. Als de huidige industriële landbouw en ontbossing zich voortzet, zou wereldwijd deze kostbare humuslaag binnen 60 jaar verdwenen kunnen zijn. En daardoor dus ook de mogelijkheid om planten gezond en vol smaak in hun natuurlijke biotoop te laten groeien.
Lokale en familiale landbouwbedrijven versus agro-industrie
In 2020 kwamen voor de eerste maal een boer (Dries Delanote), een chef-kok (Nicolas Decloedt), een sommelière (Caroline Baerten) -die ook voedingsexpert en historicus is-, en een multi-disciplinaire performance ontwerpster (Alexandra Swenden) samen en werd de beweging ‘Soilmates’ in het leven geroepen. De naam ‘Soilmates’ verwijst naar de diep menselijke relatie met de bodem.
Deze transdisciplinaire groep met expertise op het gebied van landbouw, gastronomie, gezondheid en de kunsten stelt het huidige voedselsysteem kritisch in vraag. Lokale en vaak familiale landbouwbedrijven worden opgeslokt door de agro-industrie. Voeding wordt gereduceerd tot een assemblage van internationale ingrediënten zonder enige verwijzing naar de oorspronkelijke terroir.
‘From farm to fork’ en veel dieper nog
Veel mensen kennen het concept van boer tot bord (from farm to fork). Soilmates wil een stap verdergaan en iedereen uitnodigen om te kijken hoe de boer de grond onder zijn voeten werkelijk behandelt. Gezonde en smaakvolle ingrediënten zijn enkel mogelijk als de akkers waar deze planten groeien ook in evenwicht en vol leven zijn.
Lerend netwerk met ondernemers en de bevolking
Soilmates wil door nieuwe initiatieven professionals (boeren, restauranteigenaren, voedingsexperts, activisten en politici) maar ook gewone levensgenieters in Europa oproepen om over te stappen op duurzame voedselkeuzes gebaseerd op regeneratieve landbouw. Door middel van concrete acties willen ze het bewustzijn vergroten rond de verdwijning van ons wereldwijde vruchtbare grond rond de wereldwijde toplaag die momenteel sneller wordt afgebroken dan wordt heropgebouwd.
Soilmates@MillesCouleurs: een unieke foodervaring in een uniek kader
Het eerste grote evenement vond plaats op de agro-ecologische boerderij ‘Le Monde des Mille Couleurs’ van Dries Delanote waar 250 genodigden – van boeren en voedingsproducenten, van chefs en restauranteigenaren, van voedings- en bodemexperts, van politici en activisten, en van kunstenaars en historici – samenkwamen en acht chefs onder begeleiding van de organisatoren degustaties bereidden met producten uit de levende aarde (soilmates en @soilmates.movement). Het werd een ′′wilde, culinaire en poëtische ervaring” waar de genodigden op zeven verschillende plaatsen proefden op de boerderij van een zevengangenplantenmenu geïnspireerd door de oogst van de dag. Daarbij hoorden botanische cocktails op basis van afval van groenten, fruit, wilde planten, aromatische kruiden en bloemen, gefermenteerd, geïnfuseerd of macereerd. Het eerste plantaardige gastronomische evenement van de ′′Soilmates′′ beweging wilde de genodigden bewust maken van de noodzaak om het voedselsysteem opnieuw te verbinden met de aarde.
Groentemanden in de stad
Inwoners van Brussel en omstreken kunnen steeds terecht bij het duurzaam gastronomisch restaurant Humus & Hortense voor groentemanden die uitsluitend afkomstig zijn van regeneratieve landbouwmethoden. Tenzij ze de meer dan 10.000 gasten vervoegen waarvoor chef-kok Nicolas Decloedt jaarlijks inspirerende degustatiemenu’s bereidt.
Foto’s door Sofie Vandenbossche
Bronnen
Report FAO on soil degradation. Food and Agriculture Organization of the United Nations.
UN agency calls for urgent action to protect global soil from depletion, degradation. News UN.
Sustainable Development Goals. United Nations.
