– Dit artikel komt uit het magazine ‘Reizen naar morgen‘.
Toerisme is meer dan economie. Als bezoeker word je zinderingen van creativiteit gewaar op bepaalde plekken en diepe bezieling op andere. De passies van de bewoners maken dat sommige plekken doordrongen zijn van begeestering en daarom blijven ‘plakken.’ Ondernemers staan niet naast de gemeenschap maar er midden in. Zij kunnen de motor zijn van duurzame verandering. Toeristische ondernemers vonden elkaar in de loop van het zoekproces Toerisme Transformeert. Ze praatten met elkaar en met de overheid. In die gesprekken borrelden inzichten op die voor zowel ondernemers als de overheid een leidraad naar morgen kunnen vormen.
Nathalie Boyden van Park Costa, een camping in Bredene, wil actief meewerken aan een warme toekomst. Haar drijfveer is het maatschappelijke belang. Marcel Buelens van de regionale luchthaven Oostende-Brugge & Antwerpen zegt: “Als wij het niet doen, gaat iemand anders het doen. We moeten het zelf in handen nemen.” Veerle De Boeck van de Federatie van Belgische Autobus- en Autocarondernemers stelt het nog scherper: “Als ondernemer moet je bezig zijn met de toekomst. We moeten onszelf heruitvinden om er later nog te zijn. Als je gewoon voordoet zoals je bezig bent, dan verdwijn je.” Katelijne Haelters, van Hotel The Pand in Brugge, verwoordt het als kiezen tussen weerstand of weerbaarheid. Weerstand is vaak de eerste reflex. “Maar dat is, vind ik, niet meer van deze tijd. Bovendien is het niet alleen aan de overheid om de toekomst uit te stippelen. Ondernemers lopen meestal voor en hebben dus ook een invloed op hoe zaken evolueren.”
Hoe komen we tot een florerende plek?
Volgens Katelijne Haelters begint alles met participatie en inspraak. Voor elke stad of bestemming zijn er heel specifieke uitdagingen. Mocht elke gemeenschap bepalen wat de top 3 uitdagingen zijn, dan kunnen ondernemers, bewoners en overheid aan de slag met de uitdagingen waarvoor het draagvlak het grootst is. Nathalie Boyden ziet een belangrijke rol voor de overheid. Die moet mee zorgen dat het ondernemingsvuur kan blijven branden. Nu is het vaak zo dat ondernemers en hun initiatieven vastlopen op onduidelijkheden of tegen trage of tegenstrijdige procedures aanlopen. Transparantie is een sleutelwoord voor Marcel Buelens: “Binnen welke lijnen kan ik werken en er vol voor gaan? En het moet eerlijk zijn, voor iedereen dezelfde regels.”
“Geloven in de kracht van een plek is houden van het DNA van de plek, daarrond wil ik werken met partners. Maar ik kijk ook goed rond hoe anderen dat doen. In het tv-programma ‘Columbus’ trok Wim Lybaert elke week erop uit met een bekende gast op zoek naar het goeie leven onderweg. Hoe fijn zou het zijn om een rijdend hotelletje te hebben, vroeg ik me toen af. Je niet op één plek vestigen, maar met je gasten kiezen welke bijzondere plek je bezoekt. Ideeën hangen blijkbaar in de lucht. Want toen botste ik op het verhaal van Tim en Valerie uit Antwerpen. Ze kochten een 12 meter lange gele Amerikaanse schoolbus en bouwden die om tot hostel met alles erop en eraan! Dakterras, uitgeruste keuken en vrijetijdsmateriaal zoals vishengels, sportgerief en gitaar incluis. Vandaag trekken ze samen met hun dochtertje, hond en hun bezoekers van de ene plek naar de andere. Hoe fantastisch is dat?” — Kristof Lataire, Kapittel
Overheid en ondernemers samen in de boot
De ondernemers zijn het hierover eens: overleg is de eerste stap. Overleg betekent luisteren naar elkaar, samen bepalen wat belangrijk is, samen het evenwicht tussen verschillende belangen vasthouden. Katelijne: “We zouden met alle partners een oefening kunnen maken: wat zijn de uitdagingen en problemen op een bepaalde plek? Kunnen we met de verschillende partijen rond de tafel gaan zitten om te kijken welke keuzes er kunnen gemaakt worden?” Marcel vult aan: “Met aandacht voor transparante regelgeving en een eerlijk speelveld.”
Het is nodig dat de overheid de kaders aangeeft, op basis van die gesprekken met bewoners en ondernemers. Er zijn trouwens al goede praktijken daaromtrent, van goed werkende adviesraden los van de politiek. Nadine De Weirdt, van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen, haalt het belang van informatie aan. Goed geïnformeerde partners kunnen goede beslissingen nemen. Inspraak zonder informatie en inzicht werkt niet. De overheid kan hierbij een belangrijke rol spelen. Zij kunnen de toeristische sector inspireren en ondersteunen, onder andere door het aanmoedigen en opzetten van netwerken en kennisdeling. Ook advies en financiële ondersteuning van experimenten lijkt een belangrijke rol voor de overheid.
