– Dit artikel komt uit het magazine ‘Reizen naar morgen‘.
1. DE BELEVING STAAT CENTRAAL
We moeten anders gaan denken, en daarbij vertrekken vanuit de bezoeker, vinden de ondernemers. De beleving van de bezoeker staat centraal. De grote disruptieve spelers binnen het toeristisch landschap hebben dat ook begrepen. Hun aanbod vertrekt vanuit de klant. Airbnb faciliteert een lokale beleving voor de toerist: bij de inwoners thuis overnachten, de inwoners die de bezoeker op sleeptouw nemen om hem hun plek te laten zien. Uber faciliteert transparant en efficiënt personenvervoer. Wat kunnen we nog meer leren van deze nieuwe spelers? De nieuwe verdienmodellen richten zich op een persoonlijke en menselijke aanpak, een op maat gemaakt aanbod met ruimte voor flexibiliteit. Die dingen duiken alsmaar meer op in het toeristische landschap. Het belang ervan neemt toe.
“Ik ben fan van de sfeer die Hotel Bitter&Zoet brengt! En van de manier waarop ze de geschiedenis van de plek integreren in hun bedrijf.” Het hotel bestaat uit prachtige, historische panden genaamd ‘Toewijding’, ‘Bitter en Zoet’, ‘Plichtgevoel’ en ‘Vertrouw op God’. De panden zijn met elkaar verbonden door een moderne constructie. Hotel Bitter&Zoet is een zorghotel zonder de ‘ziekenhuisachtige’ sfeer die je daarmee vaak associeert. De uitbaters zijn echte pleitbezorgers voor ‘hospitality’ volgens de regels van de kunst: gastvrij, vriendelijk, zorgzaam, oprecht en transparant, en dit voor elke gast. Het zijn bovendien geëngageerde ondernemers die hun ziel in hun bedrijf stoppen en daarbij heel veel oog hebben voor de omgeving. Ze zetten in op duurzaamheid en op ‘korte keten’, op een heel vanzelfsprekende no-nonsense manier. Ze werken samen met een heleboel kleine ondernemers uit de buurt. Ze hebben ook een actieve rol in Veenhuizen, een redelijk afgelegen dorpsgemeenschap. Zo bakt het hotel brood voor de eigen gasten, maar kunnen ook buurtbewoners brood en patisserie kopen in het hotel. En ze nemen initiatief! Zo hebben ze deze zomer een reeks culinaire erfgoeddiners , naar aanleiding van de verjaardag van 200 jaar Koloniën van Weldadigheid. Daarbij maakten ze de verbinding tussen een specifieke plek, historische menu’s en hedendaagse gastronomie.” — Geertje Bernaerts, Karvansera
2. VERANDEREND TAALGEBRUIK, TERUG NAAR DE ESSENTIE
De ondernemers spelen met nieuwe begrippen. Gastheerschap in plaats van toeristische aanbieders. Verwelkomen in plaats van aanbieden. Woorden die de sector voordien vooral vanuit een economische logica kleurden, maken een verschuiving door. Daardoor komen die typische passie en bezieling van toerisme meer centraal te staan.
3. BREDER DENKEN, BELANGEN VERBINDEN
Hoe kan toerisme verbinden? Hoe kunnen verschillende werkvelden samenkomen? Wat stimuleert de kruisbestuiving? Multifunctionaliteit en herbestemming zijn termen die daarbij geregeld terugkomen. Op meerdere plekken gebeurt het al. Een erfgoedlocatie geeft sociale tewerkstelling een boost terwijl de gast er kan genieten van een unieke beleving. Internationale bezoekers beleven iets extra wanneer ze een meeting of congres bijwonen op een bijzondere locatie. Ondernemers werken samen met sociale organisaties om het recht op vakantie voor iedereen waar te maken. En buurtbewoners kunnen ook van de hotelfitness of het zwembad genieten. Er zijn al voorbeelden, maar er is nog zoveel meer mogelijk. “We moeten niet in ons hokje blijven”, zeggen de ondernemers.
“Een andere kijk op reizen en toerisme? Dat vond ik bij touroperator Joker toen ik zelf naar werk zocht in de toeristische sector in de jaren negentig. Zowel op de werkplek als in het reisaanbod stond duurzaamheid, beleving en mens (collega’s, lokale ondernemers in de bestemming en de toerist) centraal. Aangemoedigd worden verwonderd te blijven en steeds in dialoog te gaan werden als waarden naar voor gedragen. Bezieler Bob Elsen creëerde zo een plek waar iedereen zich goed bij voelde. Ook de toerist, want het vernieuwde reisconcept werd en wordt door steeds te blijven vernieuwen, erg gesmaakt.” — Griet Geudens, Toerisme Vlaanderen
4. EXPERIMENTEREN MET NIEUWE BUSINESSMODELLEN
Een succesvol ondernemer kijkt en reflecteert op wat er beweegt in de samenleving. Hij kijkt verder dan zijn bedrijf en sector. De deeleconomie, waarbij gebruik het wint van bezit, floreert. Dat zijn interessante evoluties, ook voor ondernemers in de sector. Licht kopen in plaats van lampen bijvoorbeeld. Zo is de leverancier gemotiveerd om materiaal te leveren dat lang meegaat en herstelbaar is, en krijg je een inherent duurzaam systeem. Vernieuwing brengt onzekerheid en angst mee. Het vraagt veerkracht en durf om verandering aan te grijpen als een kans, als een opportuniteit om te leren. Een open blik om te experimenteren, veranderingen omarmen, complexiteit en onzekerheid toelaten: dat vraagt om een nieuwsgierige, open en flexibele ingesteldheid, ook van ondernemers.
“Ik word helemaal vrolijk van het Jo&Joe initiatief van Accorhotels. Grote ondernemers die durven luisteren naar hun toekomstpubliek, dat geeft mij hoop. Samen met jonge studenten werd een nieuw concept ontwikkeld én in de markt gezet. Het concept is op maat voor en door reizigers en bewoners gemaakt. Het is ontworpen om het ontmoeten te vergemakkelijken en ‘goed samenleven’ te bevorderen. Er zijn gemeenschappelijke ruimtes binnen en buiten. Townsters en Tripsters kunnen er elkaar treffen. Of je nu alleen reist, of als paar, in een familie of als een groep, iedereen kan hier iets vinden dat past. Het doet me denken aan een gelijkaardig initiatief in de Brugse Hostel De Snuffel. Ook hier staat ontmoeting tussen reizigers en locals voorop.“ — Jeroen Marijsse, Netwerkverbinder Iedereen Verdient Vakantie
5. KENNIS DELEN IS VERMENIGVULDIGEN
Om de toekomst te kunnen verkennen en vorm te geven hebben ondernemers plekken nodig waar ze elkaar en andere sectoren kunnen ontmoeten. Ze willen ervaringen en kennis uitwisselen, inzichten delen en samenwerken over klassieke sectorgrenzen heen. Ze willen samenwerken met de overheid, het onderwijs, beroepsorganisaties en federaties, gebruikers en bezoekers. Samenbrengen van kennis is het begin van oplossingen. Durven niet weten en van daaruit samen onderzoekend leren is een eerste stap naar een aantrekkelijke toekomst.
