Grand Café Horta in Antwerpen is een prachtig voorbeeld van een locatie die geschiedenis ademt, maar haar blik gericht op de toekomst houdt. Op woensdag 3 juli vormde deze plek het decor voor 1 jaar Reizen naar Morgen-netwerk. Als gastlocatie voor het evenement én enthousiast lid van het netwerk, vertelde Grand Café Horta graag meer over hun engagement, visie en aanpak.
Victor Horta
Wie deze unieke locatie in Antwerpen al bezocht, weet dat Grand Café Horta niet zomaar een restaurant is. Als lid van het Reizen naar Morgen-netwerk én van Flanders Heritage Venues is dit grand café en congreszaal de ideale locatie om aan de slag te gaan met deze visie. Voor de gelegenheid werd ook hun samenwerking met hun buren, het Rubenshuis, in de kijker gezet.
“Reizen naar Morgen betekent voor mij duurzaam ondernemen, een echte meerwaarde kunnen bieden voor alle betrokkenen”, aldus eventmanager Els Van Royen, die erg opgetogen is dat het jubileum in Antwerpen wordt gevierd. “Geen commercieel massatoerisme, want de stad moet niet worden platgelopen zoals in Barcelona bijvoorbeeld. Wel op een manier die bezoekers van Antwerpen een kwalitatieve beleving biedt. En door een synergie met de buurtbewoners te vinden, zodat ook de lokale mensen kunnen genieten van wat je te bieden hebt.”
Dat is inderdaad hélemaal Reizen naar Morgen. Maar de grootste stakeholder van Grand Café Horta is misschien wel de vermaarde architect Victor Horta, naar wie het grand café is vernoemd. “Het is de plek zelf die een enorme historische meerwaarde biedt. Daardoor is het meteen meer dan een zuiver commerciële onderneming”, aldus Els. “Enerzijds heb je ons restaurantgegeven, anderzijds de feestzaal. We hosten veel congressen hier en laat me zeggen: de meeste bezoekers worden omvergeblazen door de art-nouveaustijl van Horta en het verhaal achter deze plek. We proberen hen ook zo veel mogelijk daarin te betrekken, al vanaf het eerste contact. En dat slaat enorm aan.”
Originele restanten, authentiek verhaal
Victor Horta (1861-1947) was een van de meest invloedrijke Belgische architecten binnen de art-nouveaustroming. Een van zijn meesterwerken was het Maison du Peuple, of het Volkshuis, in Brussel. Dat werd in 1965 afgebroken en door een schroothandel verkocht aan Japanse smeltovens voor een paar franken. Een grote schande, volgens de vele kunsthistorici en architecten.
Het was ambtenaar Edgard Goedleven (1938-2018), toen hoofd van Bestuur Monumenten en Landschappen, die het gebouw van het grand café nieuw leven zou inblazen. Er werd een wedstrijd uitgeschreven door de stad Antwerpen. Die werd gewonnen door brouwerij Palm, samen met architect Willy Verstraeten. Een op en top Antwerps project dus. “Monumentenzorg heeft de restanten van het Volkshuis vervolgens geschonken aan de stad en ze zijn Grand Café Horta als nieuw project gestart”, vervolgt Els. “Het bestaat ondertussen al 25 jaar. Dus alle restanten die je hier ziet – alles met een krulletje aan – komt origineel van het Volkshuis van Victor Horta. Herschilderd in oker, maar wel authentiek.”
“Mensen zijn er enorm van onder de indruk. Het is belangrijk dat wij die geschiedenis levendig houden en dat verhaal blijven vertellen. Op onze website bijvoorbeeld, maar ook op onze menu’s vind je het verhaal. Zo betrek je mensen bij dit prachtig stukje geschiedenis.”
Duurzaamheid en partnerships
Niet enkel de fijnproever of congresbezoeker kan genieten van Horta’s creatieve architecturale invloeden. Bij het grand café zijn ook bijvoorbeeld studenten welkom. “Dat vind ik persoonlijk een van de leukste manieren om bewoners te betrekken in ons verhaal”, aldus Els. “Wij werken niet alleen met studenten in de zaak, maar bijvoorbeeld tijdens de coronaperiode hebben we onze zaal opengesteld voor de examens. Of elk jaar passeert hier de eerste lichting eventmanagers in spe van KDG Hogeschool. Er is ook een school in Nederland die jaarlijks een driedaagse komt doen. Dat is heel leuk, je merkt dat deze jongeren hier oprecht enthousiast rondlopen.”
Dat zo veel mogelijk mensen zich welkom voelen, wordt mee gefaciliteerd door de vele initiatieven op het vlak van toegankelijkheid en bereikbaarheid. Het Green Key-label is reeds behaald, en ook het M-label zit in de pipeline. “Het is voor (toekomstige) bezoekers heel belangrijk dat locaties of zelfs de hele stad voor iedereen gemakkelijk bereikbaar kan zijn, ook voor mensen met een beperking. Daarbij aansluitend kunnen wij onze heritage in leven houden en dit verhaal blijven vertellen”, zegt Els. “Gelukkig is de kleine oppervlakte van Antwerpen een troef. Je kunt alles te voet doen of met het openbaar vervoer. Mede daardoor is de interesse voor congressen hier ook zo groot.”
Qua duurzame initiatieven doet het Horta-gebouw het met ledverlichting – “héél veel ledverlichting, een enorme investering” – een duurzaam afvalbeheer en een focus op energie en water en hoe er efficiënt mee om te springen. “Natuurlijk highlighten we ook aspecten als eten en drinken, wat voor ons heel belangrijk is. Bij dat alles zetten we in op less waste. Want no waste is een streven, maar niet altijd evident. Daarnaast is ook een groter vegetarisch aanbod belangrijk.”
Partnerships spelen eveneens een rol. “Onze partners moeten de juiste rapporten voorleggen inzake duurzaamheid en we werken natuurlijk ook met lokale partners. Bijvoorbeeld, een Elixir d’Anvers vinden wij heel tof, daar maken we veel van onze cocktails mee. En wij serveren Antwerpse handjes bij de koffie. Dat zijn maar kleine voorbeelden, maar wel fijn.”
Antwerpen in bloei
In de directe omgeving van Grand Café Horta vind je niet alleen veel openbaar vervoer en Velo-fietsstations, maar ook tal van hotels. Van boetiekhotels tot ketens. Met deze logies gaan Els Van Royen en haar collega’s graag samenwerkingen aan. “Wij werken niet met één hotel samen, omdat je nu eenmaal met verschillende ranges van budgetten en voorkeuren zit. Mensen moeten vrij kunnen kiezen. Op één kilometer heb je hier veel accommodaties die heel gemakkelijk te boeken zijn.”
Hoe de toekomst eruitziet voor dit historische pand? “Ik vind dat Antwerpen al heel goed bezig is met de stad op de kaart te zetten”, wil Els hier eerst over kwijt. “Er zijn de laatste jaren al veel inspanningen gedaan, zeker wat congressen betreft. Vooral dankzij het Antwerp Convention Bureau, zij hebben al veel kunnen realiseren. Ik kijk ernaar uit om dit verder mee te laten floreren. Het belangrijkste is dat we de kwaliteit behouden die nu de standaard is geworden. En dat we meerwaarde kunnen blijven bieden, zodat bezoekers hun weg naar Antwerpen blijven vinden. En naar Horta, natuurlijk!”